Gran fame irlandesa

La Gran Fame (n'inglés Great Famine o Great Hunger y n'irlandés An Gorta Mór o An Drochshaol), tamién conocíu como'l Holocaustu irlandés, foi un periodu d'inanición, enfermedá y emigraciones masives n'Irlanda ente 1845 y 1849. Dacuando conózse-y, na so mayoría fora d'Irlanda, como La fame irlandesa de la pataca (inglés: Irish Potato Famine), porque aproximao dos quintes partes de la población dependía puramente d'esta collecha barata por una serie de razones históriques.^[1][2] Mientres la fame, alredor d'un millón de persones morrieron y un millón más emigró d'Irlanda,^[3] causando que la población de la islla cayera ente un 20% y un 25%.^[4]

La causa inmediata de la fame foi la plaga de la pataca,^[5] qu'afaró los cultivos de pataca en toa Europa mientres la década de 1840. Sicasí, l'impautu n'Irlanda foi desproporcionáu, una y bones un terciu de la población dependía de la pataca por una serie de motivos étnicos, relixosos, políticos, sociales y económicos, como l'adquisición de tierres, los propietarios ausentes y les Lleis de les ceberes, que tou contribuyó al desastre en diversos graos y siguen siendo oxetu d'intensu alderique históricu.

La fame foi un finxu na historia d'Irlanda,^[6] qu'entós yera parte del Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda. La fame y los sos efeutos camudaron permanentemente el panorama demográficu, políticu y cultural de la isla. Tanto pa los nativos irlandeses como para aquellos na diáspora resultante, la fame entró na memoria popular y convirtióse nun puntu de xunta pa los movimientos nacionalistes irlandeses. Les rellaciones, yá tirantes ente munchos irlandeses y la corona británica, agrióse entá ye más, aumentando les tensiones étnicu y sectariu, y l'impulsu del nacionalismu y el republicanismu irlandeses n'Irlanda y ente los emigrantes irlandeses nos Estaos Xuníos y n'otros llugares.

1. ↑ Kinealy, 1994, p. 5.
2. ↑ O'Neill, 2009, p. 1.
3. ↑ Ross, 2002, p. 226.
4. ↑ Kinealy, 1994, p. 357.
5. ↑ Ó Gráda, 2006, p. 7.
6. ↑ Kinealy, 1994, p. xv.